संवेदनशीलता आणि त्याग: बोधिसत्त्वाची कथा
🌙 करुणामूर्ती ससा (बोधिसत्त्वाची कथा)
खूप खूप वर्षांपूर्वी, एका दाट जंगलात चार मित्र राहत होते –
एक ससा, एक कोल्हा, एक वानर आणि एक गिधाड.
ते रोज मिळून अन्न शोधायचे आणि मिळालेलं अन्न एकत्र वाटून खायचे.
मित्रांमध्ये खूप प्रेम होतं.
एकदा ससा म्हणाला –
“मित्रांनो, खऱ्या मित्राचा गुण फक्त खाणं-पिणं नाही.
आपण दुसऱ्याला मदत करतो, दान करतो तेव्हाच आपलं आयुष्य खरं सार्थक होतं.”
सर्वांनी मान्य केलं आणि त्यांनी ठरवलं –
“आज जो कोणी आपल्या जवळ येईल त्याला आपण आपलं अन्न द्यायचं.”
त्या दिवशीच एक थकलेला प्रवासी त्यांच्या जंगलात आला.
त्याला भूक लागली होती.
- कोल्ह्याने मासे शोधून आणले.
- वानराने रसाळ फळं दिली.
- गिधाडाने आपल्याला मिळालेलं मांस आणलं.
प्रवासी (जो खरं तर भटकंती करणारा बोधिसत्त्व होता) त्यांच्या दानशीलतेकडे पाहत राहिला.
तेव्हा ससा विचार करू लागला –
“मी तर फक्त गवत खातो. गवत मी या माणसाला कसं देऊ?
त्याला उपयोग होईल अशी काहीतरी गोष्ट मी द्यायला हवी.
माझ्याकडे देण्यासारखं काहीच नाही…
पण माझं जीवन मी अर्पण करू शकतो.”
सशाने आपल्या मित्रांकडे हसून पाहिलं आणि म्हणाला –
“तुम्ही सर्वांनी सुंदर अन्न दिलंत.
माझ्याकडे अन्न नाही.
मी माझं शरीरच दान करतो.
हा प्रवासी मला खाऊन आपली भूक भागवो.”
असं म्हणून सशाने निर्धार केला.
त्याने स्वतःला अग्नीमध्ये उडी मारून अर्पण करायची तयारी केली.
पण प्रवासी थांबवत म्हणाला –
“अरे दयाळू ससा, मी साधा माणूस नाही.
मी बोधिसत्त्व आहे – जो जीवांना मदत करण्यासाठी जन्म घेतो.
आज मी तुमची दानशीलता तपासायला आलो होतो.
तुमच्या मित्रांनी अन्नदान केलं, पण तू स्वतःचं जीवन अर्पण करायला तयार झालास.
तुझं करुणामय मन या जगाला प्रकाश देणारं आहे.
तुझ्या या त्यागाचं स्मरण कायम राहावं म्हणून
मी तुझं रूप चंद्रावर कोरून ठेवतो.
जगातील सर्व लोक जेव्हा चंद्राकडे पाहतील
तेव्हा त्यांना तुझ्या करुणेची आठवण येईल.”
त्या दिवसापासून, आजही आपण चंद्रात सशाचं रूप पाहतो.
ते आपल्याला सांगतं –
खरी शक्ती दयेमध्ये, करुणेमध्ये आणि त्यागामध्ये आहे.
🪷 आपण काय शिकलो?
- बोधिसत्त्वाचे जीवन हे त्याग, करुणा आणि दान याचं प्रतीक आहे.
- खरी मैत्री म्हणजे वाटून खाणं आणि वाटून जगणं.
- दुसऱ्याच्या भल्यासाठी स्वतःचं सुख बाजूला ठेवणं हीच खरी महानता आहे.
